Nhà nước kêu gọi chú ý đến việc hàng loạt các rắc rối xung quanh việc thực tập sinh người nước ngoài mang thai và sinh con.
Hàng loạt các rắc rối xung quanh việc thực tập sinh kỹ năng người nước ngoài mang thai và sinh con đang liên tiếp xảy ra.
Hồi tháng 3 năm ngoái bộ Y tế, lao động và phúc lợi cũng như bộ Tư pháp Nhật Bản đã ban hành văn bản kêu gọi các công ty và đơn vị quản lý chú ý không để tình trạng các thực tập sinh kỹ năng bị đối xử bất lợi vì mang thai diễn ra. Nhưng bộ y tế, lao động và phúc lợi Nhật bản cũng cho biết hiện tại một nhận thức sai lầm rằng nếu có thai trong thời gian làm việc sẽ bị trục xuất về nước đang lan truyền trong giới thực tập sinh kỹ năng.
Vào tháng 3 năm ngoái bộ Y tế, lao động và phúc lợi cũng như bộ Tư pháp Nhật Bản đã ban hành văn bản kêu gọi các công ty và đơn vị quản lý chú ý không để tình trạng các thực tập sinh kỹ năng bị đối xử bất lợi vì mang thai diễn ra.
Trong văn bản này có đề cập đến các pháp lệnh liên quan đến lao động đều được áp dụng chung cho thực tập sinh kỹ năng cũng như người lao động Nhật Bản. Vì thế, theo “luật bình đẳng cơ hội việc làm cho cả nam và nữ” thì cấm tuyệt đối việc các công ty đối xử bất lợi như hủy hợp đồng lao động vì mang thai và sinh con.
Hơn nữa, mặc dù thực tập sinh kỹ năng trước khi xuất cảnh đã ký kết hợp đồng với công ty phái cử và trong hợp đồng có nội dung “Nếu có thai sẽ ngay lập tức về nước” đi nữa thì cũng không cho phép được đối xử bất lợi với thực tập sinh kỹ năng với lý do trên. Nhưng, mặc dù đã ban hành văn bản trên nhưng các vụ việc thực tập sinh kỹ năng che dấu việc mang thai và giết chết đứa trẻ khi vừa được sinh ra đang liên tục xảy ra.
Bộ y tế, lao động và phúc lợi Nhật Bản cũng nói thêm: “Một nhận thức sai lầm rằng nếu có thai trong thời gian làm việc sẽ bị trục xuất về nước đang lan truyền trong giới thực tập sinh kỹ năng. Trong trường hợp các doanh nghiệp và đơn vị quản lý chậm chễ trong việc trao đổi, thảo luận thì chúng tôi muốn các bạn thực tập sinh kỹ năng có thể thoải mái trao đổi tại nơi trao đổi bằng tiếng mẹ đẻ ở Nhật như là đang ở nước mẹ đẻ.
Vẫn chưa biết số lượng cụ thể thực tập sinh bị trục xuất do mang thai
Số lượng cụ thể số lượng thực tập sinh nước ngoài bị cưỡng ép trục xuất về nước do mang thai và sinh con là bao nhiêu, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa thể đưa ra được con số cụ thể.
Theo bộ y tế, lao động và phúc lợi Nhật Bản thì các công ty và đơn vị quản lý phải có văn bản báo cáo theo mẫu cho nhà nước nếu có trường hợp thực tập sinh về nước khi chưa hoàn thành chương trình.
Trong văn bản báo cáo này có mục chọn lý do gây gián đoạn chương trình thực tập sinh. Trong đó có các lý do như: “Bệnh tật, bị thương” hay “Không còn muốn làm việc, nhớ nhà” .v.v.. Nhưng trong những lý do này không có lý do “Mang thai”.
Ngoài ra, trong phần lý do này cũng có mục “Lý do khác” – Đây là mục mà người làm đơn sẽ viết trực tiếp bằng tay lý do cụ thể mà mình về nước. Những lý do cá nhân chưa được xếp vào nhóm lý do lựa chọn thì đến hiện tại chưa thống kê được.
Nhưng cũng theo bộ y tế, lao động và phúc lợi cho biết số lượng thực tập sinh kỹ năng có nguyện vọng yên tâm sinh con ở nước mẹ đẻ cũng không ít.
Mặt khác, theo nghiệp đoàn lao động cho hay việc gọi là cưỡng ép trục xuất thực tập sinh kỹ năng về nước do mang thai và sinh con thì đều được dựa trên thảo luận từ thực tập sinh.
Về việc này, bộ y tế, lao động và phúc lợi cũng nói rằng: “Chúng tôi đã hiểu rằng số lượng thực tập sinh kỹ năng đang tăng nhanh chóng. Cùng với việc đó, cũng xuất hiện “Mang thai” – lý do về nước mà chúng tôi đã không nghĩ đến ngay từ ban đầu. Nhưng lý do này là một lý do rất nhạy cảm nên chúng tôi không xem xét việc phỏng vấn các thực tập sinh để hiểu nó ở giai đoạn hiện tại. ”
Bộ tư pháp khuyến nghị nếu mang thai “đầu tiên nên trao đổi”
Trường hợp các bạn thực tập sinh kỹ năng người nước ngoài có thai thì theo bộ tư pháp Nhật Bản thì các công ty và đơn vị quản lý đang có 2 phương án xử lý.
Phương án đầu tiên là các bạn sẽ được hoàn thành sớm chương trình thực tập sinh kỹ năng tại công ty tiếp nhận và về nước trước khi sinh.
Phương án còn lại là các bạn sẽ làm thủ tục xin tạm dừng chương trình thực tập sinh kỹ năng và nộp cho nhà nước trước khi sinh. Sau khi sinh và cơ thể trở lại bình thường các bạn làm thủ tục và quay lại tiếp tục chương trình thực tập sinh còn lại.
Trường hợp này thì nếu thực tập sinh vẫn còn muốn tiếp tục làm việc tại Nhật khi mang thai thì vẫn được nhận lương tương ứng với phần công việc mà thực tập sinh đã làm.
Sau đó, theo chế độ hiện tại thì có khả năng bạn sẽ được nghỉ thai sản nhưng bộ tư pháp cũng nói thêm rằng “Tùy vào thực trạng của công ty tiếp nhận thì cũng có khả năng là bạn khó có thể nhận được kỳ nghỉ thai sản này”.
Và nếu các bạn quyết định sinh con tại Nhật thì viện phí và sinh hoạt phí sau sinh sẽ trở thành vấn đề đối với bạn.
Theo sắc lệnh của nhà nước thì sinh hoạt phí của thực tập sinh được quy định sẽ do đơn vị quản lý và công ty tại Nhật chi trả. Nhưng theo bộ tư pháp cho hay, trên sắc lệnh này không có nói đơn vị quản lý và công ty phải chi trả chi phí và thủ tục liên quan đến việc thực tập sinh mang thai và sinh con.
Bộ tư pháp cũng nói thêm rằng: “Chương trình thực tập sinh kỹ năng là chương trình giúp thực tập sinh học tập các kỹ năng và mang những kỹ năng đó về nước tiếp tục phát triển chứ không có xác định thực tập sinh sẽ mang thai và sinh con trong quá trình này. Nhưng vì có thể thay đổi tư cách lưu trú tùy theo hoàn cảnh cá nhân nên để có thể sinh con an toàn thì chúng tôi mong muốn các bạn đừng che dấu mà đầu tiên nên thảo luận, bàn bác với mọi người”.
Thông tin đăng tải trên thời báo NHK do NAM HA HR® biên dịch
